“Wees assertief, vraag door”

Zijn hele leven was Joep Verlaan ondernemer. Hij runde zes drogisterij- en parfumerie winkels, onder andere in Amsterdam, Amstelveen, Nieuwekerk aan de IJssel en Uithoorn. Met zijn zestigste ging hij met pensioen, tien jaar geleden inmiddels. “De afgelopen jaren zijn verschrikkelijk leuk geweest, dus ik ben blij dat ik die keuze heb gemaakt”, zegt Joep. En ondanks de chronische ziekte COPD, een spierziekte en diabetes type 2, staat hij positief en ondernemend in het leven.

Joep woont in Montfoort met zijn vrouw, en is opa van twee kleinkinderen. “Als opa moet je vanuit de startblokken kunnen rennen, kleinkinderen gaan van nul tot honderd in een paar seconden. Dat ga ik inmiddels niet redden. Daaraan merk je dat je niet meer de oude bent. Maar je wordt inventief.”

Als kind al benauwd

Joep heeft chronische obstructieve longziekte, afgekort COPD. Hij vertelt hoe de diagnose gesteld werd. “Eigenlijk heeft het naderhand een naam gekregen. Toen ik zo’n twee, drie jaar was had ik ‘s nachts kroep aanvallen, dat kan ik me nog heel goed herinneren. Die nachtelijke aanvallen van benauwdheid, dat had zo’n impact. Dan moest ik stomen onder de dekens, als klein kind.”

Op zijn achttiende ging Joep in militaire dienst. “Roken en drinken waren de orde van de dag. ‘s Avonds stak ik ook nog weleens een sigaretje op, hoewel ik nooit een enorme roker ben geweest. Maar op latere leeftijd ga je het toch merken. Naderhand gaan ze het testen en dan komt eruit ‘u heeft COPD’. Dat was niet leuk om te horen.”

Diagnose: spierziekte en ouderdomssuiker

Naast het ondernemen maakte Joep ook altijd tijd vrij om te sporten. Door een diagnose vijf jaar geleden kwam daar verandering in. “Ik hoorde dat ik CIAP heb, een spierziekte die vooral vanaf je vijftigste voorkomt. Ik was een fanatiek tennisser, maar dat kon niet meer. Dat vond ik wel heel vervelend. Sinds kort ben ik er ook achter dat ik ouderdomssuiker heb.”

Ondernemend als hij is, zocht Joep naar andere oplossingen. “Ik ben meer gaan fietsen met een hometrainer, meer gaan lopen, en sinds een aantal jaar golf ik. Ook volg ik eens per week een training speciaal voor COPD-patiënten.”

Natuurlijk merkt hij dat hij ouder wordt en het lichaam begint te slijten. “Maar er is allemaal mee te leven”, relativeert Joep. Wat daarnaast heel belangrijk is volgens hem: acceptatie. “Je moet leren leven met de situatie zoals die is.”

Wees assertief

“Met drie diagnoses – COPD, een spierziekte en diabetes – heb ik door de jaren heen gemerkt dat er veel verschil bestaat tussen zorgverleners, zowel in hun advies als in hun communicatie. Elke arts heeft toch een bepaald idee of doel, en ik zeg weleens gekscherend tegen andere chronische patiënten: die witte jassen, daar moet je je niets van aantrekken. Het gaat erom wat jij belangrijk vindt bij jouw ziekte. Wees assertief, vraag door.”

Contact met lotgenoten

Sinds zijn pensioen is Joep actief als vrijwilliger bij het Longfonds. Daar komt hij regelmatig lotgenoten tegen die het lastig vinden om zelf in actie te komen. “Ik zeg altijd: ga sporten. Dat is niet iedereens eerste natuur, maar sporten is een goede manier om kracht te krijgen. Sporten, al dan niet met begeleiding, is ook sociaal: je ontmoet lotgenoten waar je mee kunt praten.”

Het contact met lotgenoten geeft hem ook energie. Iedere maand organiseert het Longfonds een middag in het Diakonessenhuis in Utrecht, om mensen te informeren over longziekten. Daar is Joep ook vaak aanwezig als ervaringsdeskundige. “En ik geef lezingen over COPD en astma, en voorlichting bij de Stichting Opleidings- en Ontwikkelingsfonds van het Loodgieters-, Fitters- en C.V. Bedrijf, afgekort OTIB. Daar adviseer ik ondernemers uit de bouw en installatiebedrijven hoe zij woningen kunnen aanpassen voor mensen die COPD en astma hebben.” En dat doet Joep ook nog het een en ander voor het Spierfonds.

Minder medicatie

“Normaal gebruik ik een astma-inhalator en één pilletje per dag. Onlangs kwam daar op aanraden van mijn arts nog een medicijn bij, maar in de bijsluiter las ik over allerlei bijwerkingen. Toen ik dit jaar met mijn vrouw op vakantie was naar Curaçao heb ik besloten om mijn medicatie niet in te nemen. Dat is me daar eigenlijk fantastisch goed bevallen.”

Zijn verklaring? “Medicatie kan best goed zijn, maar kijk wat het voor jou persoonlijk doet. Warmere weersomstandigheden doen veel voor mij bleek tijdens die vakantie, ik kon met minder medicatie af. Dat zijn simpele dingen waardoor ik me iets beter voel.”