Financiering

 

Sinds 2016 kunnen eerstelijns zorgorganisaties via een Scan & Plan traject een aanpak ontwikkelen om hun volgende stap te zetten in de implementatie van ondersteunde zelfzorg. Hiervoor wordt onder begeleiding van een consulent en in samenspraak met een vertegenwoordiger van de zorgverzekeraar en een patiënt(vertegenwoordiger) een plan van aanpak opgesteld. En er kan een Kom Verder aanvraag gedaan worden voor financiële ondersteuning van de implementatiekosten.

 

Per 1 juli 2018 gaan Kom Verder en Scan & Plan veranderen: de aanpak voor ondersteunde zelfzorg gaat in een onderdeel uitmaken van de reguliere zorginkoop. Meer over deze nieuwe aanpak leest u bij Scan & Plan.

Maatschappelijke businesscase: social return on investment

 

Voor alle partijen die deelnemen en investeren is het belangrijk om inzicht te hebben in de te ver­wachten economische en maatschappelijke kosten en baten van de implementatie van ondersteunde zelfzorg. Om die reden wordt jaarlijks een SROI (social return on investment) gemaakt.

De SROI analyse 2018 voor ZO! laat zien dat er maatschappelijke winst te behalen is door het implementeren van ondersteunde zelfzorg: elke euro input levert een maatschappelijke winst op ter waarde van 4,7 euro (gemiddeld over 5 jaar). Ieder jaar wordt de SROI aangescherpt op basis van diverse bronnen zoals wetenschappelijk onderzoek, implementatie data uit de praktijk, ontwikkelpilots, Vektis cijfers en regionale verdiepingen.

SROI ZO! 2018

De uitkomsten van de SROI ­analyse 2018 zijn in één overzicht samengevat. Hierbij zijn de maatschappelij­ke inbreng en opbrengsten in gemiddelde waarde per stakeholder weergegeven (per patiënt uit de doelgroep, per jaar, gemiddeld over 5 jaar):

 

  • De SROI ratio komt in 2018 uit op 4,7 (t.o.v. 4,6 in 2014, 4,4 in 2015 en 4,5 in 2016). Elke euro input levert een maatschappelijke winst op ter waarde van 4,7 euro (gemiddeld over 5 jaar).
  • De belangrijkste value drivers hiervoor zijn een toename in de kwaliteit van leven, een afname van de zorgkosten en een afname in het langdu­rig ziekteverzuim.
  • De ratio voor 2018 is ten opzichte van 2017 voornamelijk bijgesteld op basis van de Vektis analyse van cijfers over 2014-2016. De totale zorgkosten van chronische patiënten in zorggroepen die met ondersteunde zelfzorg aan de slag zijn is in de periode 2014-2016 met €151 verminderd, ten opzichte van chronische patiënten in de controlegroep.
  • De verschillen tussen de zorggroepen die met ondersteunde zelfzorg aan de slag zijn en de controlegroepen nemen toe over 2014-2016 (10-18% minder kosten t.o.v. controlegroep).
  • Deze verschillen worden hoofdzakelijk veroorzaakt door minder kosten voor farmacie en medisch specialistische zorg. Er zijn mogelijk meer oorzaken voor de mindering van kosten, dit moet in regionale verdiepingen nader onderzocht worden.
  • Om de implementatie van ondersteunde zelfzorg en bijbehorende opbrengsten te realiseren en voort te zetten is vooral inbreng (initieel en structureel) nodig van patiënten (tijd), de huisartsenpraktijk en de zorggroep (beide in tijd en middelen).

Vital Innovators heeft sinds 2014 in opdracht van ZO! jaarlijks een maatschappelijke businesscase opgesteld op basis van de Social Return on Investment (SROI) methodiek. Het opstellen van de maatschappelijke businesscase heeft inzicht gegeven in de te verwachten economische en maatschappelijke kosten en baten van de implementatie van ondersteunde zelfzorg. De maatschappelijke businesscase maakte bovendien inzichtelijk met welke partijen afspraken over de verwachte kosten en opbrengsten nodig zijn. De SROI-analyse heeft daarmee bijgedragen aan het realiseren van een compensatie van de benodigde initiële investering door de zorggroepen en huisartspraktijken én aan de dialoog over structurele financiering van zelfmanagement.

Zelfzorg Ondersteund liet eind 2017 op drie plekken een Social Return On Investment quick scan uitvoeren. Het Huisartsenteam, zorggroep THOON en Stichting Amsterdamse Gezondheidscentra (SAG) zetten in op verschillende zelfzorg interventies, zoals coachende gesprekstechnieken. Wat levert de implementatie van deze zelfzorg interventies op? Een Social Return On Investment perspectief beschrijft per stakeholder de kosten en baten van een zelfzorg innovatie. Een positieve ratio opent de weg naar duurzame inbedding. Wanneer de kosten en baten per stakeholder onevenredig verdeeld zijn, biedt de SROI perspectief om financiële afspraken over opschaling te maken.

SROI ZO! 2018